Standardy szkolenia

Na świecie jest bardzo dużo federacji nurkowych umożliwiających szkolenie w dziedzinie nurkowania. Są to federacje międzynarodowe jak i krajowe. Początkujący, którzy zamierzają rozpocząć swoją przygodę z nurkowaniem często mają dylemat - w jakiej federacji zacząć?

W obecnych czasach wszystkie federacje mają podobne standardy szkoleniowe, które nastawione są na bezpieczeństwo. Różnice mogą występować w jakości i ilości materiałów szkoleniowych jakie do dyspozycji mają kursanci podczas szkolenia.

Często na różnych spotkaniach powtarzane jest twierdzenie, że nie ma złych federacji, są tylko instruktorzy, którzy w nie odpowiedni sposób szkolą.

Organizacje nurkowe to powołane przez państwa, instytucje naukowe, firmy lub osoby prywatne, podmioty mające na celu tworzenie ram organizacyjnych, prawnych i szkoleniowych dla celów nurkowania. Można podzielić je na zajmujące się nurkowaniem: rekreacyjnym, technicznym, naukowym czy komercyjnym (prace podwodne). Istnieją również organizacje będące federacjami organizacji nurkowych i pełniące rolę platformy wymiany informacji i ustalania wspólnych standardów: EUF, WRSTC.

Samo prawo dotyczące nurkowania opiera się w większości przypadków na normach oraz standardach organizacji. Istnieją również organizacje zajmujące się ratownictwem i wspieraniem nurków: np.DAN.

System certyfikatów został stworzony po to, aby umożliwić nurkom rekreacyjnym, wyszkolonym zgodnie ze standardami danej federacji, rozpoznawanie ich uprawnień w krajach na całym Świecie.

Nurek rekreacyjny lub instruktor wyszkolony według takich standardów otrzymuje Certyfikat zgodny z osiągniętymi umiejętnościami. Celem Certyfikatu jest zapewnienie, że kwalifikacje i doświadczenie nurkowe posiadacza Certyfikatu będą akceptowane i uznawane zgodnie ze wskazanymi na certyfikacie kwalifikacjami. Międzynarodowy Certyfikat jest dowodem, że jego posiadacz odbył szkolenie na poziomie zdefiniowanym dla danego poziomu certyfikacji.

Większość federacji nurkowych rekomenduje badania lekarskie w celu zbadania zdolności kursanta do nurkowania przed zdobyciem pierwszego Certyfikatu. Zalecane są również okresowe badania lekarskie przeprowadzane przez lekarza specjalizującego się w wymaganiach zdrowotnych odnośnie nurkowania. Instruktor musi zażądać przedstawienia, od osoby zamierzającej uprawiać płetwonurkowanie, zaświadczenia zawierającego orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do uprawiania nurkowania.

Patrz: wykaz nurkowych organizacji szkoleniowych na świecie (PDF)

Jeszcze kilka definicji:

Nurkowanie (jak podaje wikipedia) – to przebywanie pod wodą przy wykorzystaniu odpowiedniego sprzętu lub na tzw. zatrzymanym oddechu (freediving), w celach rekreacyjnych, sportowych, naukowych, technicznych, ratunkowych lub militarnych.

Nurkowanie na tzw. zatrzymanym oddechu polega na zanurzeniu się na pewną głębokość bez możliwości oddychania pod wodą. Podstawowym sprzętem jest tzw. sprzęt ABC (maska, fajka, płetwy), zestaw umożliwiający tzw. snorkeling.

Alternatywą jest użycie sprzętu umożliwiającego oddychanie sprężonym powietrzem (lub inną mieszanką gazów), co pozwala na dłuższe przebywanie pod wodą.

Nurkowanie ze sprzętem (ang. scuba diving) oraz nurkowanie na zatrzymanym oddechu jest zaliczane do sportów ekstremalnych.

Sporty ekstremalne - w potocznym rozumieniu to sporty, których uprawianie wiąże się z większym ryzykiem niż w innych dyscyplinach. Zazwyczaj wymagają ponadprzeciętnych zdolności fizycznych lub psychicznych oraz odpowiedniego przygotowania. Według definicji Słownika Języka Polskiego są to sporty uprawniane w trudnych warunkach.

Definicje sportów ekstremalnych według towarzystw ubezpieczeniowych:

Z uwagi na charakter uprawianych sportów wydaje się, że najodpowiedniejszą definicję przedstawiają firmy ubezpieczeniowe w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia z uwagi na fakt, iż jako najbardziej zainteresowane w określeniu ryzyka dokładnie analizują je pod tym kątem. Niektóre towarzystwa ubezpieczeniowe przedstawiają definicję "sportów ekstremalnych", inne nazywają takie sporty "sportami wysokiego ryzyka", a inne wyróżniają zarówno "sporty ekstremalne", jak i "sporty wysokiego ryzyka".

Rodzaje nurkowania:

Wyróżnia się następujące rodzaje nurkowania:

snorkeling – oglądanie podwodnego świata podczas unoszenia się na wodzie, z wykorzystaniem sprzętu ABC. Bardzo popularne np. w Egipcie,

bezdechowe (freediving) – nurkowanie na wstrzymanym w płucach powietrzu (zatrzymany oddech),

płetwonurkowanie – rekreacyjne do głębokości 40 m, dostępne nawet dla dzieci już od 10-12 lat (na znacznie mniejsze głębokości i pod opieką instruktora) bez wyznaczonej górnej granicy wieku, określonej stanem zdrowia kandydata,

techniczne – dekompresyjne, trudne logistycznie, przekraczające limity rekreacyjne (zarówno głębokości lub czasu pobytu pod wodą), związane ze zmianami mieszanin oddechowych pod powierzchnią wody, wykonywane z użyciem bardziej skomplikowanych konfiguracji i większej ilości sprzętu, złożonym planowaniu, dla osób o bardzo dobrym stanie zdrowia,

wrakowe – wiążące się z penetracją wnętrza zatopionych wraków oraz innych obiektów będących dziełem człowieka (np. zatopionych platform wiertniczych),

nurkowanie jaskiniowe (podwodna penetracja zalanych korytarzy, sztolni, jaskiń) – nurkowanie bez możliwości wynurzenia się pionowo na powierzchnię, niekoniecznie głęboko, ale niekiedy daleko od wyjścia. Wymaga wielu umiejętności wykraczających poza nurkowanie rekreacyjne,

komercyjne (zawodowe, prace podwodne) – często saturowane, bardzo trudne nurkowania z użyciem skomplikowanego sprzętu nurkowego, daleko odbiegającego od stosowanego w przypadkach wymienionych powyżej, często z powietrzem lub innym gazem dostarczanym z powierzchni wody ze stacji obsługującej, nadzorujące i zabezpieczającej pracę nurka. Wymagania stawiane kandydatom są bardzo wysokie i dotyczą predyspozycji psychofizycznych i innych umiejętności wykorzystywanych do skomplikowanych prac w nieprzyjaznych, podwodnych warunkach. Do wykonywania takich prac są dopuszczane osoby posiadające ukończone specjalistyczne kursy i legitymujące się odpowiednimi dokumentami,

saturowane – w którym poziom gazu obojętnego wchłoniętego przez organizm nurka, a pochodzącego z mieszaniny oddechowej, osiąga największą możliwą dla danego ciśnienia zewnętrznego wartość. Wykorzystuje się do tych celów komory dekompresyjne, w których nurkowie przebywają 4-5 tygodni. Nurkowie oddychają mieszanką tlenu i helu (HeO2).

Zasady dobrego nurkowania:

Zasady dobrego nurkowania to przede wszystkim zasady nurkowania bezpiecznego, zarówno dla siebie jak i innych nurkujących osób. W przypadku chęci nurkowania "ze sprzętem", tzn. z użyciem zestawu powietrznego, butli, automatu, pozwalających na dłuższe przebywanie pod wodą niż to, na które pozwala nam fizjologia, trzeba pamiętać o:

podczas zanurzania należy pamiętać, aby "wyrównywać ciśnienie" (poprzez np. dmuchnięcie przy zamkniętych ustach i nosie zamkniętym poprzez zaciśnięte na nim palce - Próba Valsalvy) w celu wyrównania ciśnienia w naturalnych przestrzeniach powietrznych w ciele ludzkim (głowa, zatoki). Wyrównywanie ciśnienia należy powtarzać możliwie często - częściej niż czujemy ucisk/dyskomfort w uszach. Nieprzestrzeganie tego może spowodować ból, a następnie uraz ucha, aż do pęknięcia błony bębenkowej ucha. Możemy też spotkać się z efektem odwrotnym: uwięzieniem powietrza w przestrzeniach powietrznych (ucho wewnętrzne, zatoki) przy wynurzaniu, gdy powietrze rozpręża się. Najczęstszym powodem jest katar (śluz zamyka przestrzenie uniemożliwiając samoistne wyrównanie ciśnienia - należy zwolnić wynurzanie i wykonać odwrotny manewr niż przy zanurzaniu: zrobić wdech przy zamkniętych ustach i zaciśniętych na nosie palcach),

nigdy nie nurkować w pojedynkę - należy pamiętać, że partner jest potrzebny w wielu sytuacjach: od sprawdzenia sprzętu przed zanurzeniem, weryfikacji danych, jakie podają własne przyrządy pomiarowe, aż do sytuacji awaryjnych, gdy awarii ulega nasz własny sprzęt lub zawiedzie nasz organizm. Jedyny wyjątek stanowią nurkowie techniczni, którzy mogą czasami decydować się na samotne nurkowania ze względu na skrajne niebezpieczeństwo, które im towarzyszy,

przy wynurzaniu należy bezwzględnie pamiętać, aby nie zatrzymywać oddechu. Należy więc oddychać spokojnie i ciągle wydychać powietrze. Jak wiadomo, przy wynurzaniu zmniejsza się działające na nas ciśnienie, dzieje się tak również wewnątrz naszych płuc. Wzięcie 3 litrowego oddechu na 20 m powoduje, że na powierzchni byłoby to już 9 litrów - a to przekracza objętość płuc i co za tym idzie - powoduje urazy ciśnieniowe (a czasami nawet śmierć).

Główna zasada bezpieczeństwa nurkowania mówi:

Planuj każde nurkowanie i nurkuj zgodnie z tym planem

- ang. "PLAN THE DIVE, DIVE THE PLAN"